Актуальность исследования обусловлена возрастанием роли рыночного фактора в подготовке специалистов современного типа, а также одним из современных трендов модернизации содержания курса физики и других естественно-научных дисциплин. В данной статье исследованы дидактические и методические возможности контекстного подхода к изучению физических дисциплин в профессионально-техническом образовании. Общеизвестно, что в модернизации на первый план выдвинулись требования к практической применимости полученных знаний, причем на уровне сформированных навыков, привязанных к конкретным рабочим местам. Особенностью разработанного контекстного подхода к конструированию технологии является применение методов и средств когнитивной дидактики на основе категориального подхода к дидактическому содержанию дисциплины. Целью статьи является исследование и создание опыта разработки и апробации контекстной технологии изучения темы «Эффект Александрова». Теоретической основой исследования является когнитивный конструктивизм Ж. Пиаже, а также научные исследования школы А.А. Вербицкого. Результаты исследования: 1) дана интерпретация современного понимания контекстного принципа как средства реализации когнитивной дидактики, обеспечивающего связь результатов обучения с конкретными рабочими местами 2) разработан когнитивный дидактический контент по теме Эффект Александрова.

https://doi.org/10.48081/KBSU3066

2023

Выпуск 4

The business of issuing credit cards is extremely important to the functioning of the economy since it facilitates the use of a straightforward method of payment in a variety of contexts, such as online banking, commercial transactions, and financial dealings. Nonetheless, using credit cards is also associated with fraudulent activity and non-payment, both of which constitute a considerable danger to customers and the business as a whole. Detecting and preventing fraudulent activity involving credit cards is complex and time-consuming because of the ever-changing nature of fraudulent and expected behavior and the unequal class label and overlapping of class instances inside the data sets. The class imbalance in credit card data sets poses a significant obstacle in detecting fraud. Biased models may result from the substantially lower number of fraudulent cases compared to non-fraudulent cases. The study underlines the influence of oversampling and under sampling techniques on single-classifier methods and stresses the significance of selecting an appropriate classifier algorithm. The results indicate that multi-classifier methods, particularly COPOD + RFC and IForest + RFC, can substantially improve credit card fraud detection compared to single-classifier methods. These results demonstrate the potential advantages of integrating multiple unsupervised and supervised learning algorithms to improve credit card fraud detection while decreasing false positives. Overall, the study emphasizes the significance of employing a combination of machine learning techniques to resolve the difficulties of credit card fraud detection. The proposed method can assist credit card companies in accurately and efficiently identifying fraudulent activities, thereby reducing the risk of financial loss and enhancing customer confidence.

https://doi.org/10.48081/NMPU3955

2023

Выпуск 4

Бұл мақалада екінші ретті тұрақты коэффициентті сызықтық дифференциалдық теңдеулер және олардың жүйелерінің шешімдерін құрудың оқырмандарға ұсынылатын дәстүрлік әдістен ерекшеленетін жолы көрсетіледі. «Дифференциалдық теңдеулер немесе теңдеулер жүйесіндегі сипаттамалық теңдеуді шешуде дискриминанты теріс болған жағдайға сәйкес комплекс сан ұғымының мүлде қолданбауымен ерекшелінеді. Ұсынылған әдіс, сондай-ақ, біртекті теңдеулер жағдайында, екінші ретті сызықтық теңдеулердің сызықтық тәуелсіз дербес шешімдерін құру барысында бірінші ретті сызықтық теңдеулерді шешуде кездесетін Бернулли әдісінің көмегімен енгізілуінде, әрі алынған алгоритм біртекті теңдеулер жүйесінің шешімін құруда да қолданылады. Біртекті емес теңдеулердің оң жағында экспоненциалдық функция және косинус пен синустың айнымалылы коэффициент-көпмүшелікті сызықтық комбинациясының көбейтіндісі берілгенде теңдеудің дербес шешімдері сипаттамалық теңдеудің түбірлерінен байланыссыз анықталады. Қарастырылып отырған мәселеде дифференциалдық теңдеулерді тиімді әдістермен шығару жолдары, яғни дәстүрлі әдіспен салыстыра отырып, әртүрлі есептің шығару жолдарын ерекшелендіріп айқын қарастырған. Екінші ретті тұрақты коэффициентті сызықтық дифференциалдық теңдеулерді және олардың жүйелерінің шешімдерін құру жолдары болашақта студенттерге практикалық сабақтарда және өзіндік жұмыстарда (CӨЖ, СОӨЖ) есеп шығару барысында кең қолданыста болады деп үміттенеміз.

https://doi.org/10.48081/PIQT7305

2023

Выпуск 4

В статье создана математическая модель, в одномерном приближении, описывающая установившийся процесс падения плоских акустических волн на полу бесконечную систему неоднородностей и позволяющая исследовать коэффициенты отражения и прохождения волн на границе однородного пространства и полу бесконечной одномерно- периодической системы неоднородностей. Написана программа расчета коэффициентов отражения и прохождения для различных комбинаций сред. Изучено влияние геометрических параметров системы (размера неоднородностей) и физических параметров сред входящих в систему (плотность, скорость звука) на коэффициенты прохождения и отражения. Для ряда материалов найдены оптимальные значения параметров. Основным источником вибрации и шума являются промышленные строительные и технические конструкции. Решение проблемы повышения безопасности и комфортности жизнедеятельности человека является весьма актуальной задачей в плане развития современной техники и технологий. Основным методом снижения уровня шума и вибраций является использование различных шумо– и вибропоглощающих материалов, предотвращающих распространение шума и вибрации в зону работы человека. В качестве подобных материалов в последнее время интенсивно исследуются гетерогенных материалы, то есть материалы, состоящие из различных сред с разными параметрами распространения шума и вибраций. Для разработки новых шумо– и вибропоглощающих материалов в настоящее время актуально и необходимо разработать программно–аналитические средства для исследования волновых явлений в гетерогенных средах, а также проектирования качественных композитных гетерогенных материалов с управляемыми шумо/вибро изолирующими и шумо/вибро поглощающими свойствами.

https://doi.org/10.48081/ONSP2948

2023

Выпуск 4

Современные технологии радикально преобразуют процесс обучения, особенно в таких науках, как математика и физика. Одним из ключевых инструментов, способствующих этому изменению, является Python, высокоуровневый язык программирования, широко используемый в научных и образовательных целях. В статье подробно рассматриваются примеры использования Python и его библиотек в обучении математическим и физическим концепциям. В области математики Python предлагает множество библиотек, включая NumPy, SciPy и Matplotlib, которые могут использоваться для проведения вычислений, анализа данных и визуализации результатов. Эти возможности делают изучение математических концепций более понятным и интерактивным для студентов. В области физики Python может использоваться для моделирования физических систем и проведения численных экспериментов. Благодаря своей гибкости и мощности, Python позволяет студентам решать сложные физические уравнения и визуализировать динамику физических систем. Библиотека Qiskit представляет собой отличный инструмент для изучения квантовых вычислений, обеспечивая доступ к симуляторам квантовых компьютеров. С учетом этих преимуществ Python выступает важным инструментом в современном обучении, помогая студентам развивать навыки критического мышления, решения проблем и понимания сложных научных концепций. Эта статья демонстрирует, как Python может улучшить обучение математике и физике, делая его более интерактивным и эффективным.

https://doi.org/10.48081/HMPJ1312

2023

Выпуск 4

In recent days, PV solar systems have been commercialized in almost the whole world because of its advantageous efforts like a long-term supply of power at a very lower cost and various governments are also encouraging consumers to use sustainable green energy. The purpose of this study was to develop a model that allows the user to predict PV cell’s current-voltage (I-V) and power-voltage (P-V) characteristic curves by varying irradiance, cell temperature, and diode ideality factor, and the value of series resistance. The characteristic curves obtained from the simulation of the MATLAB/Simulink model are matched with the data given by the manufacturers by changing the value of mentioned internal parameters. Comparative results of one and two diode models with different electrophysical parameters are shown. There are analyses for photocurrent, voltage and power, as well as their dependence on single and two diode models. Block diagram models for diodes are also presented.

https://doi.org/10.48081/JAJD6018

2023

Выпуск 4

Цель в данной статье исследовать и определить, какой из современных языков программирования и графических фреймворков лучше всего подходит для создания десктопных кроссплатформенных программ, т. к. в мире широко используются компьютеры не только с Windows, но и с Linux, macOS. В начале было проанализировано, на чем написаны современные программы под Windows. Для анализа были взяты распространённые программы на стандартном рабочем месте разработчика программного обеспечения (ПО). Сигнатурный анализ показал, что 90% программ написаны на C++ в Visual Studio с помощью компилятора Microsoft, остальные 10% делят поровну между собой языки C# и Delphi. Анализ использования кроссплатформенных графических фреймворков показал, что только 15% программ их используют, и это говорит о том, что многие разработчики ПО не заинтересованы в использовании их программ в других операционных системах, кроме Windows. Три выявленных кроссплатформенных графических фреймворков имеют равный процент использования, т. е. нет явного лидера среди них. Использование фреймворка Qt платно для коммерческого использования и очень дорого, т. к. нужно платить за лицензии как всем разработчикам ПО, так и за использование в каждом устройстве для встраиваемого ПО. Фреймворк Electron при своей бесплатности и кроссплатформенности имеет существенные недостатки: ресурсоемкость, размер приложений, ограниченный доступ к системным ресурсам и ограниченная поддержка для нативных функций. Кроссплатформенный фреймворк wxWidgets лишен всех вышеперечисленных недостатков, дает нативный интерфейс приложениям, которые также получаются нативными под конкретную операционную систему. Таким образом, в результате выявлено, что наилучшим выбором для разработки современного кроссплатформенного ПО является язык программирования С++ и графический кроссплатформенный фреймворк wxWidgets.

https://doi.org/10.48081/JEDU8308

2023

Выпуск 4

Weather forecasting plays a crucial role in numerous industries and activities, ranging from agriculture and energy to tourism and transportation. In recent years, information technologies have significantly enhanced the capabilities of weather forecasting, providing more accurate and timely data. This article explores innovative information technologies employed in weather forecasting and their impact on modern practices. It highlights the utilization of cloud computing and data storage for managing vast amounts of meteorological data, enabling the use of more precise forecasting models. Additionally, the article discusses the integration of Internet of Things (IoT) and sensor networks, which facilitate the collection of weather data from diverse sources and contribute to localized and real-time weather predictions. Artificial intelligence (AI) and machine learning techniques are also examined for their ability to analyze large datasets, identify patterns, and improve forecast accuracy. Finally, the article emphasizes the importance of advanced data visualization techniques in effectively conveying weather information to end-users. By harnessing these information technologies, weather forecasting continues to advance, empowering various industries and enhancing decision-making processes.

https://doi.org/10.48081/MYHJ7815

2023

Выпуск 4

Жұмыcтың мaқcaты тepмocepпiмдi opтa мoдeлiн зepттeугe apнaлғaн қoзғaлыc тeңдeулepiмeн жәнe жылу aғынының тeңдeуi, Фуpьe жылуөткiзгiштiгiнiң тeңдeуi жәнe Дюгaмeль – Нeймaн қaтынacтapымeн бaйлaныcқaн фундaмeнтaлды шeшулepдiң құpылымын құpу; тoлқындapдың түpлepiн тaлдaу жәнe oлapдың өзapa тpaнcфopмaцияcын жiктeу. Изoтpoпты жәнe aнизoтpoпты opтaлap шeкapaлapындaғы тepмocepпiмдi тoлқындapдың шaғылу – cыну кoэффициeнттepiн пpoфeccop C. К. Тлeукeнoв жәнe oның шәкipттepi құpacтыpғaн мaтpицaлық әдiciнiң көмeгiмeн eceптeу бoлып тaбылaды. Oл үшiн тeгic opтaлap динaмикacының тeopиялық жәнe қocымшa мәceлeлepiнiң бipқaтapының шeшiлуi физикaлық – мexaникaлық қacиeттepдiң aнизoтpoпияcы мeн бipтeкciздiгiнiң тoлық eceпкe aлынуын тaлaп eтeдi. Aнизoтpoптық opтaлapдa тoлқынды пpoцecтep тaлдaуының бacты epeкшeлiгi ocы eceптepдe физикaлық ұcынымдap мeн изoтpoпты opтaлap үшiн жacaлғaн мaтeмaтикaлық aппapaттың пpинциптi түpдe қoлдaнуғa кeлмeйтiндiгiндe. Бұл тoлқындық өpicтiң туpa жәнe кepi тoлқындapғa бөлiнe aлмaйтындығынa бaйлaныcты. Eкiншi бip бacты қиындығы физикaлық – мexaникaлық өлшeмдepдiң тым көп бoлуындa, coндықтaн нeгiзгi тәуeлдiлiктep мeн диффepeнциaлдық тeңдeулep жaзылды, тepмocepпiмдiлiк тeңдeулepiн шeшудiң бipнeшe әдicтepiнiң iшiнeн eң қoлaйлыcын тaңдaу қaжeт бoлды. Мaтpицaнт әдiciнiң нeгiзгi пpинципиaлды жeтicтiгi бipнeшe физикaлық эффeктiнiң бoлуы кeзiндe тoлқындық пpoцecтepдi cипaттaу бipкeлкiлiгi бoлып тaбылaды. Жұмыc бapыcындa бipiншiдeн, мaтpицaнт әдiciмeн изoтpoпты жәнe aнизoтpoпты opтaлap шeкapaлapындaғы тepмocepпiмдi тoлқындapдың шaғылу-cыну кoэффициeнттepiн aнықтaу eceбi aнaлитикaлық түpдe шығapылды. Қapacтыpылғaн пpoцecтe opын aлaтын, жәнe caқтaлу зaңдapын қaмтaмacыз eтeтiн инвapиaнттық қaтынacтap aлынды. Aнизoтpoпты opтaлapдaғы бaйлaныcқaн жылулық жәнe cepпiмдi тoлқындapдың тapaлуынa мaтpицaнт әдici қoлдaнылды.

https://doi.org/10.48081/DLRG9115

2023

Выпуск 4

Қазіргі таңда цифрлық экономиканың қарқынды дамуы аясында маркетплейстер онлайн-сауда әлемінде басты рөл атқаруда. Маркетплейс сатушылар мен сатып алушыларға бір-бірін оңай табуға мүмкіндік беретін үлкен онлайн нарық сияқты. Сонымен қатар, маркетплейстер арқылы сату өте танымал, ал маркетплейстер көбінесе интернет-дүкендермен де шатастырылады. Бірақ тауарды сатудың әртүрлі түрлерінің мүлдем басқа заңды ерекшеліктері бар екенін түсіну керек. Маркетплейстердің айрықша ерекшеліктері – тауарлардың кең ассортименті, пайдаланушы мен жеткізушінің авторизациясы, сатып алушы мен сатушының жеке кабинеті, төлем мен жеткізудің әртүрлі нұсқалары болып табылады. Тауарларды өз қоймаларына орналастырады, тапсырыстарды сатып алушыларға жеткізеді, сатып алушыларды сайтқа тартады, сатушыларға жарнамалық құралдар мен сату талдауларын ұсынады. Бұл мақалада маркетплейстердің құрылымына баса назар аударылады. Маркетплейске swot талдау жасау барысында оның артықшылықтары мен кемшіліктері қарастырылады. Сонымен қатар оның пайдасы мен қауіптері де анықталады. Және де маркетплейс қазіргі таңда қаншалықты қажет екенін анықтау мақсатында сауалнама жүргізілді. Сауалнамаға 107 қатысушы қатысты. Осы сауалнамаға жауап берген қатысушылардың нәтижелері талқыланады.

https://doi.org/10.48081/UFWE3693

2023

Выпуск 4