Интегралдық-дифференциалдық теңдеулер үшін шеттік есепті шешудің алгоритмі
Аннотация
Мақалада интегралдық-дифференциалдық теңдеулер үшін шеттік есепті шешудің жолдары және осы есепті зерттеген ғалымдардың жұмыстарына шолу жасалған. Қазіргі заманғы ғылымда интгералдық-дифференциалдық теңдеулер, соның ішінде интегралдық-дифференциалдық теңдеулер үшін шеттік есептердің алатын орны ерекше зор екені белгілі. Осындай есептерді шешу бойынша жүргізілген жұмыстар да кең ауқымды. Дифференциалдаудың нәтижесі - ол интеграл, ал интегралдаудың нәтижесі - ол дифференциал. Ал интгералдық-дифференциалдық теңдеулерге математиканың бірден осы екі элементі бар теңдеулер жатады. Өз кезегінде дифферецниал дегеніміз – ол туынды. Туынды арқылы үдерістің бастапқы қозғалысы анықталады. Сол себептен мұндай теңдеулерді шешу біршама қиындықтар туғызады, себебі нақты жауап бола бермейді, өйткені үдеріс, құбылыс бір жерде тоқтап қалмай, үнемі қозғалыста болады. Қандай да бір физикалық, химиялық, механикалық және тағы басқа құбылысты зерттеген кезде зерттеуші оның математикалық моделін құрады да, осы құбылысты басқаратын негізгі заңдарды математикалық түрде жазады. Осындай мамематикалық модель болып интегралдық-дифференциалдық теңдеулер болады. Интгералдық-дифференциалдық теңдеуді шешудің бірнеше жолы бар. Олар аналитикалық, сандық, параметрлік әдістер. Осы мақалада интегралдық-дифференциалдық теңдеудлер үшін шеттік есептерді шешудің алгоритмі және мысалдар қарастырылған.
Автор
Алимбекова С.С.
Нұрғали А.Ғ.
DOI
https://doi.org/10.48081/SKAI5144
Ключевые слова
туынды
интегралдық-дифференциалдық теңдеулер
дифференциалдық теңдеулер
дифференциалдық есептеулер
шеттік есептер
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Алимбекова С.С., Нұрғали А.Ғ. Интегралдық-дифференциалдық теңдеулер үшін шеттік есепті шешудің алгоритмі // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2023 - №1 - https://doi.org/10.48081/SKAI5144
Скопировано!