Вестник Торайгыров университета
Серия: физика, математика и компьютерные науки
search Найти
Көлік жүргізушілерін оқытуда цифрлық технологияларды пайдалану
Аннотация
Веб-сайттар әртүрлі білім беру ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ететін көлік жүргізушілерін оқыту процесінің ажырамас бөлігіне айналды. Олар әр түрлі кезеңдерде икемділік пен ыңғайлылықты қамтамасыз ететін онлайн курстар, тесттер және көптеген оқу материалдарды ұсынады. Интерактивті платформалар білім алушыларға өзекті ақпаратқа, жол қозғалысы заңдары мен реттеулеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, веб-сайттар тәжірибе алмасу мүмкіндігін, тақырыптарды талқылауға арналған форумдарды және көлік жүргізу дағдыларын жақсартуға арналған кеңестерді ұсынады. Бұл болашақ жүргізушілер үшін қол жетімді және кең ауқымды ресурстармен қамтамасыз ете отырып, дәстүрлі оқыту әдістерін толықтырады. Көлік жүргізушілерін даярлау кезінде веб-сайттарды пайдалану білім беру саласындағы технологиялардың тиімді заманауи қолданылуын көрсетеді және осы саладағы мамандарды даярлау сапасын жақсартады. Бұл мақаланың басты мақсаты – веб-ресурстардың жүргізушілерді оқыту процесіне тиімділігі мен әсерін қарастыру. Мақалада жүргізушілерді оқыту процесін жақсартудағы онлайн ресурстардың әлеуеті қарастырылады және көрсетіледі. Мақалада жүргізушілерге арналған веб-сайттағы курс ұзақтығы, бағасы және қарастырылатын тақырыптар туралы 102 корреспонденттердің сауалнамасы және SWOT талдау нәтижелері мен салыстырмалы талдау нәтижелері бойынша талданады. Кілтті сөздер: веб-сайт әзірлеу, жол жүру ержелері, жүргізушілерді оқыту, білім беру, заманауи технологиялар.
Автор
Ә. И. Баязит
Н. Н. Дюсенгазина
Ж. С. Алимова
DOI
https://doi.org/10.48081/HMQR2996
Ключевые слова
веб-сайт әзірлеу
жол жүру ержелері
жүргізушілерді оқыту
білім беру
заманауи технологиялар
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
Ә. И. Баязит, Н. Н. Дюсенгазина, Ж. С. Алимова Көлік жүргізушілерін оқытуда цифрлық технологияларды пайдалану // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/HMQR2996
Скопировано!
САНДАРДЫҢ ЕКІЛІК ЖҮЙЕСІ АРҚЫЛЫ ҰЛЫ ДАЛАНЫҢ БАЙЫРҒЫ ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚ ТЕКТЕС КӨНЕ ЕСЕПТЕРІН МАТЕМАТИКАЛЫҚ ӘДІСПЕН ШЕШУ
Аннотация
Мақалада «Тоғызқұмалақ: Math Challenge» – қазақтың ежелгі тоғызқұмалақ ойынына негізделген қызықты стратегиялық ойыны зерттелген. Тоғызқұмалақ – өткен ғасырларда түркі халықтарында кеңінен тараған ойын. Ұлттық құндылықтарды спорттық ойындар арқылы жастардың бойына сіңіру әлем бойынша маңызды орынға ие. Сондықтан, мақалада қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіне сейкес пайда болған байырғы көне логикалық ойын есептерін қазіргі заман ғылыми талаптарына сай шешілу жолдары ұсынылып отыр. Бірегей нұсқада - ойыншылар оңтайлы қозғалыстар жасау үшін математикалық алгоритмдерді қолданатын қарсыласпен кездеседі. Ойыншылар өздерінің математикалық білімі мен стратегиялық дағдыларын тақтадан тастарды жинау және қарсыласын тонау үшін пайдалануы керек. Бірегей ережелер мен қиындық деңгейін бейімдеу мүмкіндігі ойынды барлық жастағы және математикалық деңгейдегі ойыншылар үшін қызықты етеді. Қазақтың ежелгі дәстүрлері әлеміне еніп, математикалық ұғымдарды меңгеру арқылы осы қызықты математикалық тапсырманы жеңу үшін стратегиялық дағдыларды дамытатың жолдар қарастырылған. Бұл ойын адамның ойлау, талдау қабілетін дамытатын есепке құралған. Тоғызқұмалақ тектес ойын есептері жан-жақты қарастырылып, компьютер көмегімен статистикалық ұтыс алгоритмі мен ұтыс жиілігі анықталды. Қойшылардың құмалақ ойыны қазіргі тоғызқұмалақ ойынының алғышарттары екені көрсетілді.
Автор
С.А.Алтынбек, С.Қ.Бургумбаева, У.Қ.Турусбекова, Б.С.Нуримов
DOI
https://doi.org/10.48081/MDXB5705
Ключевые слова
Түйінді сөздер: құмалақ есептері, тоғызқұмалақ, алгоритм, екілік жүйе, ондық жүйе, Ұлы Дала есептері, статистикалық есептеу
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
С.А.Алтынбек, С.Қ.Бургумбаева, У.Қ.Турусбекова, Б.С.Нуримов САНДАРДЫҢ ЕКІЛІК ЖҮЙЕСІ АРҚЫЛЫ ҰЛЫ ДАЛАНЫҢ БАЙЫРҒЫ ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚ ТЕКТЕС КӨНЕ ЕСЕПТЕРІН МАТЕМАТИКАЛЫҚ ӘДІСПЕН ШЕШУ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/MDXB5705
Скопировано!
ҚОС САНДАР АЛГЕБРАСЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІ
Аннотация
Бұл мақалада қос сандар ұғымы қарастырылады. Қос сандар алгебрасына тән негізгі қасиеттері мен бірқатар көріністері (алгебралық, тригонометриялық, көрсеткіштік және матрицалық) анықталады. Бұл мәліметтер мүмкіндігінше оның геометриялық құрылымын ашуға тікелей байланысты болады. Сонымен қатар комплекс сан мен қос сандар (гиперболалық комплекстік) арасындағы көптеген ұқсастықтар көрсетілді. Қос сандар гиперболалық сандар жүйесінің ішкі жиыны ретінде қарастырылады. Қос сандар алгебрасы құрылды және нөлдік бөлгіштері анықталды. Нөлдік бөлгіштердің геометриялық және физикалық табиғаты түсіндірілді. Қос айнымалының қос мәнді функцияларын зерттеу мақсатында Эйлер формуласы толықтай қорытылып шығарылды. Қос айнымалы голоморфты (аналитикалық, регуляр) функциялар класы үшін Коши-Риман шарттары анықталды. Геометриялық тұрғыдан қос сан 2D жазықтықта вектор ретінде қарастырылуы мүмкін. Алайда қос санның „нормасы“ нақты сан ретінде анықталмауы да және сондай-ақ нөлге тең болуы да мүмкін. Сондықтан қос сандардың сәйкес векторларының арасында изотропты деп аталатын ортгональ векторлар пайда болады. Одан әрі изотропты базистегі қос сандар алгебрасы мен аналитикалық сұрақтар баяндалады. Мақалада қос сандар алгебрасының теориясы гиперболалық типтегі сызықтық дифференциалдық теңдеулер жүйесінің жалпы шешімін табуға қолданылды.
Автор
Сағындықов Б. Ж.
Бимұрат Ж.
DOI
https://doi.org/10.48081/RIUV6218
Ключевые слова
қос сандар
гиперболалық сандар жүйесі
Эйлер формуласы
Коши-Риман шарттары
голоморфты функция
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
Сағындықов Б. Ж., Бимұрат Ж. ҚОС САНДАР АЛГЕБРАСЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/RIUV6218
Скопировано!
Трансдисциплинарлық когнитивтік принциптер негізінде математика және физика пәнін оқытудың тиімділігін арттыру технологиясын әзірлеу
Аннотация
Мақала Қазақстан оқушыларының физика-математикалық дайындығының тиімділігі мен сапасын арттыру қажеттілігінің өзекті мәселесіне арналған. Осы мәселе бойынша ғылыми әдебиеттерді зерделеу және Павлодар өңірі мектептерінің нақты тәжірибесіндегі проблеманың жай-күйін зерделеу негізінде авторлар гипотезаны тұжырымдады: мектепте физика мен математиканы оқудың тиімділігін арттыру үшін математика, физика пәндерінің және олардың ғылым мен техникадағы пәнаралық байланыстарының өсіп келе жатқан рөлін ескеретін қазіргі заманғы дидактикалық ресурс ретінде пәнаралық тәсілді қолдану қажет. орта мектептер мен жоғары оқу орындарының нақты тәжірибесіндегі бұл рөлді жете бағаламау.
Автор
Косыбаева А.К.
Нурумжанова К.А.
DOI
https://doi.org/10.48081/NLEN3960
Ключевые слова
когнитивті технология, пәнаралық тәсіл, оқыту технологиясы, дидактикалық мазмұн, физиканы зерттеу әдістемесі, Математиканы оқыту әдістемесі, пәнаралық байланыс
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
Косыбаева А.К., Нурумжанова К.А. Трансдисциплинарлық когнитивтік принциптер негізінде математика және физика пәнін оқытудың тиімділігін арттыру технологиясын әзірлеу // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/NLEN3960
Скопировано!
ABOUT RESEARCH OF PHYSICAL AND TECHNOLOGICAL PROPERTIES OF COMPOSITE MATERIALS BASED ON ALUMINUM
Аннотация
This article discusses aluminum-based composite materials and its use in the technological process. The production of alloys and composite materials based on aluminum with specified physical, chemical and mechanical-technological characteristics is one of the key tasks of modern materials science. The properties of these materials depend on the purity and structure of the aluminum. There are numerous data on the thermodynamic properties of aluminum alloys, but they often differ due to differences in testing methods and purity of materials. Modern analysis methods, such as optical emission spectral analysis (OESA), allow achieving high accuracy and compliance with international standards. OESA is fast, highly accurate, has low detection limits and simple sample preparation. The Spectral Laboratory of State Unitary Enterprise "TalCo" carried out studies that confirmed the effectiveness of OESA for the analysis of aluminum alloys, providing high accuracy and reliability of the data necessary to improve the performance characteristics of materials, improve the quality, availability and expand their use in various industries.
Автор
M.B. Akramov
DOI
https://doi.org/10.48081/WRAL2534
Ключевые слова
thermodynamic properties
microstructure
spectral analysis
emission spectrum
phase inclusions
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
M.B. Akramov ABOUT RESEARCH OF PHYSICAL AND TECHNOLOGICAL PROPERTIES OF COMPOSITE MATERIALS BASED ON ALUMINUM // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/WRAL2534
Скопировано!
О РАСПРОСТРАНЕНИИ ЭЛЕКТРОМАГНИТНЫХ ВОЛН В НЕПОДВИЖНЫХ АНИЗОТРОПНЫХ СРЕДАХ
Аннотация
В работе исследуются фундаментальные свойства решений уравнений Максвелла, описывающих свободные электромагнитные поля в неподвижных анизотропных средах. Особенность таких сред заключается в том, что их тензорные характеристики зависят от одной из пространственных координат, которая в данном исследовании выбрана как ось Z. Это означает, что свойства диэлектрической проницаемости и магнитной проницаемости меняются вдоль этой оси, создавая пространственную неоднородность. Исследование начинается с вывода и анализа матрицы коэффициентов, которая играет ключевую роль в описании электромагнитных свойств среды. Эта матрица позволяет формализовать влияние анизотропии и пространственной неоднородности на поведение электромагнитных волн. Кроме того, изучена структура матрицанта уравнений Максвелла, что представляет собой расширение классической матричной формы уравнений, учитывающее специфические свойства исследуемой среды. Такой подход обеспечивает более глубокое понимание процессов взаимодействия электромагнитных волн с анизотропной средой. Он позволяет не только описать характерные черты распространения волн, но и выявить новые эффекты, возникающие вследствие изменения тензорных характеристик вдоль оси Z. Полученные результаты могут быть полезны для разработки новых материалов и технологий, использующих уникальные свойства анизотропных сред, таких как усовершенствованные оптические устройства и системы связи.
Автор
А.А. Курманов
Н.А. Испулов
А.Ж. Жумабеков
DOI
https://doi.org/10.48081/GDIP8789
Ключевые слова
анизотропная среда
уравнения Максвелла
гармонические электромагнитные волны
метод матрицанта
периодическая структура
Год
2024
Номер
Выпуск 2
Для цитирования:
А.А. Курманов, Н.А. Испулов, А.Ж. Жумабеков О РАСПРОСТРАНЕНИИ ЭЛЕКТРОМАГНИТНЫХ ВОЛН В НЕПОДВИЖНЫХ АНИЗОТРОПНЫХ СРЕДАХ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №2 - https://doi.org/10.48081/GDIP8789
Скопировано!
МОДЕЛИРОВАНИЕ ДИЗАЙНА В ПРОГРАММЕ PRO100
Аннотация
Статья предназначена в первую очередь тем, кто хочет посвятить себя созданию объемных моделей любой мебели и элементов оформления интерьеров, располагать их в заранее созданном помещении. В последние годы для создания трехмерных моделей интерьеров все чаще используется программное обеспечение. Это позволяет дизайнерам интерьера создавать более реалистичные и наглядные проекты, которые могут быть использованы для презентации клиентам. Одной из программ, которая может быть использована для моделирования дизайна интерьеров, является PRO100. PRO100 — это российское программное обеспечение для трехмерного моделирования, которое предлагает широкий набор инструментов и возможностей. В данной статье рассматривается процесс моделирования дизайна с использованием программы PRO100. Области применения PRO100 — это моделирование мебели и оформление помещений этой мебелью. Также описываются основные возможности и инструменты программы для создания виртуальных моделей интерьеров и мебели, предоставляющие уникальные возможности для проектирования и визуализации различных дизайнерских решений. В статье также представлены материалы и методы, необходимые для работы с программой, а также обсуждаются полученные результаты и выводы об использовании программы PRO100 в дизайне интерьеров.
Автор
Н. Н. Пудич
В. И. Фандюшин
Ю. В. Улихина
А. О. Садыкова
DOI
https://doi.org/10.48081/XPZA3813
Ключевые слова
3D-моделирование
интерьерный дизайн
мебельный дизайн
визуализация
инструменты
интерфейс
текстуры
освещение
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Н. Н. Пудич, В. И. Фандюшин, Ю. В. Улихина, А. О. Садыкова МОДЕЛИРОВАНИЕ ДИЗАЙНА В ПРОГРАММЕ PRO100 // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №1 - https://doi.org/10.48081/XPZA3813
Скопировано!
TESTING OF NEW SIMPLE-STRUCTURED AC SOLID-STATE CIRCUIT BREAKER
Аннотация
It is time for us to move past traditional electromechanical circuit breakers. Traditional EM models have been a part of our routine since they were first invented and provide invaluable service as a back up measure for an ever changing world, but there is simply no replacement for newer high tech options available today. From new ways of electricity transmission and distribution, such as DC microgrids, to advances in electronics materials such as semi-conductors, today’s advancements in the world of electrical engineering demand that we reexamine how we handle power use – especially when it comes to its most basic element: interruptions. Currently, this process involves using some kind of auxiliary mechanical device while waiting for the breaker to close; however, with newer proposed AC SSCB you will be able to perform quick operations without any need whatsoever for additional machinery. In this paper, the performance features of the proposed ac SSCB are first demonstrated by design and simulated results of Single-Phase SSCB then Three-Phase model and outcomes are carried out. To make things easier, a flowchart for the design of the circuitry is also provided.
Автор
Muhammad Faizan Shaikh
Rehan Ali Rahimoon
Fizza Shaikh
Abdul Saboor Gul
Mujtaba Abid Hussain
DOI
https://doi.org/10.48081/XNQE4237
Ключевые слова
Circuit Breaker
Solid-State Circuit Breaker
Over-Current Protection
Overload Protection
Operating Duty
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Muhammad Faizan Shaikh, Rehan Ali Rahimoon, Fizza Shaikh, Abdul Saboor Gul, Mujtaba Abid Hussain TESTING OF NEW SIMPLE-STRUCTURED AC SOLID-STATE CIRCUIT BREAKER // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №1 - https://doi.org/10.48081/XNQE4237
Скопировано!
ANILOGIC ОРТАСЫНДА АГЕНТТІК МОДЕЛДЕУ НЕГІЗДЕРІ
Аннотация
Бұл мақалада, XJ Technologies компаниясы әзірлеген көп әдісті, жалпы мақсаттағы компьютерлік моделдеу ортасы AnyLogic-тің мүмкіндіктері туралы және сонымен қатар, AnyLogic ортасында моделдеудің мүмкіндіктерін түсіндіру мақсатында – шағын әуежай жұмысының 3D моделін құруды компьютерлік жүзеге асырудың кейбір амалдары қарастырылады. Бұл моделді құру үшін келесі есептерді қамтитын тапсырма қойылады: «Шағын әуежайда жолаушылар қозғалысының имитациялық моделін жасау барысында, алдымен, жолаушылар әуежайға келеді, рейске тіркеледі, тексеруден өтеді және күту аймағына барады. Ұшаққа отырғызу басталғанда жолаушылар билетті тексеруден өтеді, содан кейін ұшаққа отырғызу басталады». Осы тапсырмаларды ескере отырып, моделді құру барысында, жалпы AnyLogic программасына, оның ішінде, «Жаяу жүргіншілер» кітапханасының мүмкіндіктеріне ерекше көңіл бөлінеді. Шағын әуежайда жолаушылар қозғалысының имитациялық моделін жасаудың алты фазасының әрқайсысында шешілетін сұрақтар, және әрбір фазаны орындау нәтижелері модельдің визуалды иллюстрацияларымен ұсынылады. Жалпы алғанда, AnyLogic ортасында моделдеуді игерудің мақсаты – жүйелерді компьютерлік моделдеудің заманауи технологиялары туралы теориялық білімнің базалық көлемін қалыптастыру болып табылады, оның негізінде себеп-салдарлық байланыстарды талдау, болжау, жоспарлау, басқару шешімдерін қабылдау бойынша практикалық дағдылар қалыптасады.
Автор
Алимова Жанар Сагидуллаевна
Муаззам Али Хан Хаттак
Байбусинова Мақпал Сапарқызы
Матаева Гульнара Канатовна
DOI
https://doi.org/10.48081/ZBNH6773
Ключевые слова
AnyLogic
имитациялық моделдеу
агенттік моделдеу
модел
жүйелік динамика
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Алимова Жанар Сагидуллаевна, Муаззам Али Хан Хаттак, Байбусинова Мақпал Сапарқызы, Матаева Гульнара Канатовна ANILOGIC ОРТАСЫНДА АГЕНТТІК МОДЕЛДЕУ НЕГІЗДЕРІ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №1 - https://doi.org/10.48081/ZBNH6773
Скопировано!
ОРТА МЕКТЕПТЕ ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕУ ӘДІСІ
Аннотация
Орта мектепте оқу процесінде ақпараттық технологияларды қолдану қазіргі таңда білім берудің негізгі бағытына айнала бастады. Оқу процесінде компьютерді пайдалану бойынша физика пәні ерекше орынға ие. Бұл физикалық ғылым мен есептеу техникасы арасындағы өзара тығыз байланыспен анықталынады. Мақалада орта мектепте физика пәнін оқытуда ақпараттық технологияларды қолдану және компьютерлік модельдеу ерекшеліктері сипатталады. Мақаланың мақсаты – орта мектепте физиканы оқытуда қолданылатын компьютерлік әдістерді қолдану негізінде оқушылардың бойында компьютерлік сауаттылық дағдыларын қалыптастыру мен дамыту мүмкіндіктерін көрсету. Сонымен қатар, мақалада физикалық құбылыстар мен процестерді модельдеуде компьютерлік технологияларды қолдану қажеттіліктері қарастырылады. Авторлар орта мектепте физика сабағында физикалық құбылыстар мен процестердің компьютерлік модельдерін алуда немесе оларды қолдануда MathCad, MATLAB (Simulink), MARC+Mentat II, COMSOL Multiphysics, Startflow компьютерлік бағдарламаларын ұсынады. Зерттеу әдістері ретінде орта мектепте физика пәнін оқытуда компьютерлік модельдеу әдістерін қолдану өзектілігін ашатын отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми еңбектеріне жүргізілген талдау, сонымен қатар синтез және жалпылау әдістері алынды. Авторлар мақалада «физикалық құбылыстар мен процестерді модельдеуге мүмкіндік беретін компьютерлер мен ұялы телефондарды физика сабағында қолдану дәстүрлі физикалық практикумның мүмкіндіктерін кеңейтеді» деген тұжырымдаманы келтіреді.
Автор
Искакова Анаргуль Батырбаевна
Рамадин Мүслима Пазылбекқызы
DOI
https://doi.org/10.48081/UCAE4809
Ключевые слова
компьютерлік модельдеу
физика
ақпараттық технология
математикалық модель
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Искакова Анаргуль Батырбаевна, Рамадин Мүслима Пазылбекқызы ОРТА МЕКТЕПТЕ ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕУ ӘДІСІ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2024 - №1 - https://doi.org/10.48081/UCAE4809
Скопировано!