Вестник Торайгыров университета
Серия: физика, математика и компьютерные науки
search Найти
К ВОПРОСУ ОПИСАНИЯ ДЕДУКТИВНОЙ СОСТАВЛЯЮЩЕЙ ПРОПОЗИЦИОННЫХ ИСЧИСЛЕНИЙ НА ЯЗЫКЕ ТЕОРИИ АЛГЕБР
Аннотация
В историческом плане, формирование представлений, обусловивших разработку концепции логического исчисления, осуществлялось на базе алгебраических предпосылок, отражающих операционный характер мышления человека. Тем не менее, в современных трактовках канонических компонент общей схемы определения логического исчисления, алгебраический потенциал применяемых подходов, аккумулируя в себе возможности дальнейшего развития, оставался практически не использованным. В данной работе выявляются возможности и наиболее естественные формы реализации алгебраической точки зрения в определении логического исчисления и сопутствующих ему понятий и конструкций. На основе полученных, при этом, методов и технологий, в работе предпринимается опыт описания формально- языковых конструкций и дедуктивных средств исчисления высказываний в терминах общей теории алгебр. В результате осуществления этого подхода было получено, в частности, что множество всех формул исчисления высказываний может быть отождествлено с множеством термальных операций алгебры, каноническим образом связанной с синтаксической составляющей этого исчисления. Далее, следуя этому пути были предложены всюду определенные аналоги правил вывода исчисления высказываний и характеризация совокупности его выводимых формул, как основного множества подалгебры этой алгебры, порожденной множеством аксиом.
Автор
Б. Н. Дроботун, А. К. Есиркепова
DOI
https://doi.org/10.48081/DKNF7705
Ключевые слова
логическое исчисленное, исчисление высказываний, алгебра, термальная операция, формула, аксиома, правило вывода, теорема.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Б. Н. Дроботун, А. К. Есиркепова К ВОПРОСУ ОПИСАНИЯ ДЕДУКТИВНОЙ СОСТАВЛЯЮЩЕЙ ПРОПОЗИЦИОННЫХ ИСЧИСЛЕНИЙ НА ЯЗЫКЕ ТЕОРИИ АЛГЕБР // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/DKNF7705
Скопировано!
О ВЫРАЗИТЕЛЬНЫХ ВОЗМОЖНОСТЯХ ФОРМАЛЬНО-СИМВОЛИЧЕСКИХ ЯЗЫКОВ ЛОГИЧЕСКИХ ИСЧИСЛЕНИЙ
Аннотация
Подходы к построению классов рациональных и дробно- рациональных выражений школьной буквенной алгебры и технологии оперирования с этими выражениями представляют собой естественные прообразы (предпосылки) определения общих схем синтаксической и семантической компонент логических исчислений, в частности, исчисления высказываний и исчисления предикатов. Тем не менее, реализация пропедевтических возможностей этих предпосылок в процессе изучения логико-алгебраических дисциплин используется далеко не в полной мере. В данной работе, на основе выявления и реализации исторически обусловленных аналогий между правилами преобразования рациональных выражений элементарной буквенной алгебры и законами оперирования с объектами синтаксиса формального языка исчисления предикатов, разрабатываются нестандартные подходы к применению выразительных возможностей этого языка в логико-математической практике. Продуцирующие возможности применяемых методов демонстрируются на примерах выявления правильности рассуждений, посылки и заключения которых имеют субъектно-предикатную структуру и могут носить общеутвердительный или частноутвердительный характер. предложенной методологии проверки правильности рассуждений послужила практика решения текстовых арифметических задач алгебраическими методами. Показательно-демонстрационная часть работы может послужить основой разработки материалов пропедевтического обеспечения постановки и изучения алгоритмических проблем выполнимости и общезначимости формул исчисления предикатов.
Автор
Б. Н. Дроботун, А. К. Есиркепова
DOI
https://doi.org/10.48081/WTQH4630
Ключевые слова
правильность рассуждений, элементарная алгебра, высказывание, субъектно-предикатная структура, формульный предикат, исчисление предикатов, модель.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Б. Н. Дроботун, А. К. Есиркепова О ВЫРАЗИТЕЛЬНЫХ ВОЗМОЖНОСТЯХ ФОРМАЛЬНО-СИМВОЛИЧЕСКИХ ЯЗЫКОВ ЛОГИЧЕСКИХ ИСЧИСЛЕНИЙ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/WTQH4630
Скопировано!
ТУННЕЛЬДІК ДИОДТЫҢ ВОЛЬТ-АМПЕРЛІК СИПАТТАМАСЫН ЗЕРТТЕУДІ АВТОМАТТАНДЫРУ
Аннотация
Өлшеуді автоматтандыру мәселесі көптеген жылдар бойы өзекті болып табылады. Өлшеулерді автоматтандыру әдеттегі біртектес әрекеттерден құтылуға және адам факторымен енгізілген қателікті айтарлықтай азайтуға мүмкіндік береді. Мақаланың мақсаты туннельдік диодтың вольт-амперлік сипаттамасын зерттеуді автоматтандыруды микроконтроллер көмегімен жүзеге асыру болып табылады. Өлшеуді автоматтандыру жүйесі – бұл тұтынушыға ұсыну, бақылаудың, диагностиканың, сәйкестендірудің логикалық функцияларын іске асыру мақсатында өлшеу ақпараттарын алуға, оны қайта құруға, өңдеуге арналған функционалдық біріктірілген өлшеу, есептеу және басқа да қосалқы техникалық құралдардың жиынтығы. Өлшеуді автоматтандыру жүйесі тұтынушыға өлшеумен бірге автоматты жинауды, ұсынуды, беруді, есте сақтауды, тіркеуді және өңдеуді қоса алғанда, бақыланатын объектінің барлық қажетті ақпараттық сервисін қамтамасыз етеді. Бұл мақалада аналогты-сандық түрлендіргіш және оның ерекшелітері, Atmega328 микроконтроллері, оның құрылымы, жұмыс істеу принципі мен негізгі параметрлеріне қысқаша түсінік беріледі. Сонымен қатар, автоматтандыру туралы теориялық түсінік көрсетіледі. Arduino Uno арқылы алға қойылған мақсат, яғни туннельдік диодтың вольт-амперлік сипаттамасын зерттеуді автоматтандыру эксперименттік түрде жүзеге асырылады. Автоматтандыруды эксперименттік түрде шешу барысында Proteus программалау ортасы қолданылады.
Автор
А. С. Шутанова, Д. Б. Жұмабеков
DOI
https://doi.org/10.48081/MCOH8258
Ключевые слова
туннельдік диод, вольт-амперлік сипаттама, Arduino Uno микроконтроллері, автоматтандыру, аналогты- сандық түрлендіргіш.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
А. С. Шутанова, Д. Б. Жұмабеков ТУННЕЛЬДІК ДИОДТЫҢ ВОЛЬТ-АМПЕРЛІК СИПАТТАМАСЫН ЗЕРТТЕУДІ АВТОМАТТАНДЫРУ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/MCOH8258
Скопировано!
КВАДРОКОПТЕР АРҚЫЛЫ ОБЬЕКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ АЛГОРИТМІН ҚҰРУ
Аннотация
Объектілерді динамикалық сәйкестендіру қазіргі Қазақстандағы айқын проблема болып табылады. Камерадағы заттарды анықтау күрделі схемаларға негізделген. Осы ғылыми жұмыс барысында объектілерді дрондар арқылы анықтау мүмкіндігі берілген. Бұл әдістер үнемді және кең қолданыла алады. Сымсыз әуе кемелерінің классификациясының ерекшеліктері егжей-тегжейлі сипатталған. Квадрокоптерді жобалау алгоритмі келтірілген, есептеулер мен дронның процестерін ұйымдастырудың негізгі нүктелері келтірілген. Заттарды және олардың күрделілігін анықтау әдістері талқыланады. Орналасудың динамикалық өзгеруімен объектілерді нүктелік анықтауға негізделген анықтау алгоритмінің мысалы келтірілген. Квадрокоптердің қозғалтқыш процесінің формулаларын есептеу нәтижелері көрсетілген. Нысанды анықтау алгоритмдерін қолдануға ыңғайлы квадрокоптерлердің негізгі түрлері талданады. Мақалада көрсетілген алгоритмді қолданудың жағымды жақтары, сондай- ақ квадрокоптер жасау технологиясы бойынша практикалық және міндетті материалдар келтірілген. Ұшқышсыз ұшу аппараттарының түрлері мен салыстырулары көрсетілген. Бағдарламалау Matlab бағдарламасында квадрокоптер моделі жасалған жерде жүзеге асырылды. Барлық блоктар бағдарламаланған және жүйенің дұрыс жұмыс істеуі үшін белгілі параметрлер мен есептеу нәтижелері көрсетілген Simulink ішкі бағдарламасы қолданылды. Алынған мәліметтерге сәйкес нәтижелерді талдау объектілерді анықтаудың дайын алгоритмінің динамикалық деректерін өлшеу кезінде келтірілген.
Автор
А. А. Байзыханова, М. Ж. Бисенбай, З. Т. Әмір
DOI
https://doi.org/10.48081/TKXF4687
Ключевые слова
квадрокоптер, объектіні анықтау, алгоритм, бағдарламалау, ұшу аппараты.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
А. А. Байзыханова, М. Ж. Бисенбай, З. Т. Әмір КВАДРОКОПТЕР АРҚЫЛЫ ОБЬЕКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ АЛГОРИТМІН ҚҰРУ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/TKXF4687
Скопировано!
ИМИТАЦИОННОЕ МОДЕЛИРОВАНИЕ ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТИ КОМПЬЮТЕРНЫХ СЕТЕЙ
Аннотация
Имитационное моделирование – полезный инструмент для оценки производительности компьютерных сетей как на этапе развертывания, так и на этапе разработки. Этот инструмент широко используется исследователями, практиками и студентами для анализа поведения компьютерных сетей, поскольку позволяет избежать сбоев или снижения производительности услуг, предоставляемых сетью. В этой статье представлен анализ парадигмы модели и моделирования, применяемой для оценки производительности компьютерных сетей. В начале вводятся теоретические основы имитационного моделирования, обсуждаются преимущества и недостатки данного вида моделирования. Затем рассматриваются известные методы моделирования производительности сетей и вводится абстракция понятия симулятора сети. Также подробно рассматривается моделирование дискретных событий, поскольку этот подход является наиболее распространенным в области моделирования сетей.
Автор
Б. У. Жамантаев, А. В. Олейникова, М. Б. Искаков
DOI
https://doi.org/10.48081/SVNE5524
Ключевые слова
цепи Маркова, сети Петри, сети массового обслуживания, симулятор, дискретно-событийное моделирование.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
Б. У. Жамантаев, А. В. Олейникова, М. Б. Искаков ИМИТАЦИОННОЕ МОДЕЛИРОВАНИЕ ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТИ КОМПЬЮТЕРНЫХ СЕТЕЙ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/SVNE5524
Скопировано!
Информатика пәнідегі оқыту-ойын платформаларының практикалық маңыздылығы
Аннотация
Информатика пәніне арналған арнайы ойын оқу ортасына практикалық және теориялық анализ жүргіземіз. Зертттеу мақсаттары мен міндеттерін қарастырып, оқыту бағдарламаларының тиімділігін талдаймыз. Сонымен қатар «оқыту ойын технологиялар», «виртуалды интерактивті оқыту ортасы» және «оқыту платформасы» т.б өзекті мәселелерді талқыға саламыз. Жұмыстың ғылыми өзекті болуына, заманауи технологиялар мен виртуальды өмірдің балаларға ықпал етуінен туындайды. Жаһандану және информатизация әсерінен информатика пәнінен сабақ берудің жаңа интерактивті тәсілдері пайда болды. Ал арнайы оқыту ойындары сол тәсілдердің бірі болып табылады. Виртуальды сабақ беру елімізде қарстырылмаған. Болашақта бұл бағытта жұмыс атқаратын мамандарға әдіснамалық нұсқаулық қажет екендігі анық. Зерттеу жұмысының нәтижелеріне анализ жасап, мұғалімдерге арналған нұсқаулық ұсынамын. Яғни зерттеу жұмысының практикалық маңызыдылғын айқындап, ойын интерактивті ортаны ұйымдастыру және енгізу ережелерін құрамын. Бұл жобада интерактивті компьютерлік технологияны қолдану және оны ұйымдастыру жолдарын қарастырамыз. Бұл жобада интерактивті компьютерлік технологияны қолдану және оны ұйымдастыру жолдарын қарастырамыз. Сабақтың өту шарттар мен функцияларына қарай оқу бағдарламасын тағайындап, оқушылар мен оқытушыға тиімді әдістерді қарастырамыз. Ойындарды топтарға жіктеп, сабаққа қажетті материалдар тізімін құраймыз. Оқу ортасын ұйымдастыруға қажетті дағдыларды көрсетеміз. Заманауи технологиялардың мүмкіндігіне шолу жасап, жүргізілген шет елдік зерттеу жұмыстарына эмпирикалық талдау жасаймыз.
Автор
А. А. Тұрдыбек, А. А. Абдильдаева
DOI
https://doi.org/10.48081/EAFF3180
Ключевые слова
Информатика, оқыту платформасы, оқу процесі, IT технология, оқыту ойын ортасы, бағдарламалау тілдері, интерактивті оқу.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
А. А. Тұрдыбек, А. А. Абдильдаева Информатика пәнідегі оқыту-ойын платформаларының практикалық маңыздылығы // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/EAFF3180
Скопировано!
Matlab ортасында металлургиялық кешенн ің моделінің алгоритмдік құрылымы
Аннотация
Мақалада металлургиялық кешен моделінің алгоритмдік құрылымының қасиеттері сипатталған. Matlab математикалық пакетін пайдалана отырып, бақылау әрекеттерінің негізгі арналары бойынша модельге флотациялық технологиялық кешеннің статикалық және динамикалық үлгілерін зерттеу жүргізілді. Модельдеу нәтижелері мыс флотация кешенінің кіріс және шығыс мәндерін байланыстыратын графиктер түрінде ұсынылған.
Автор
У. Н. Иманбекова, А. Н. Иманбекова
DOI
https://doi.org/10.48081/XZAF5214
Ключевые слова
алгоритм, модельдеу, металлургиялық кешен.
Год
2021
Номер
Выпуск 1
Для цитирования:
У. Н. Иманбекова, А. Н. Иманбекова Matlab ортасында металлургиялық кешенн ің моделінің алгоритмдік құрылымы // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2021 - №1 - https://doi.org/10.48081/XZAF5214
Скопировано!
Қазіргі әлемде машиналық оқыту
Аннотация
Соңғы бірнеше жыл ішінде машинаны оқыту тақырыбы өте танымал. Бұл аналитикалық модельдің құрылысын автоматтандыратын деректерді талдау әдісі. Бұл машиналар үйренуге және тәжірибеге қатысуға қабілетті болуы керек деген идеяға негізделген жасанды интеллекттің салдары. Ол компьютер жинаған статистикалық мәліметтер негізінде болжам жасайтын есептеу статистикасымен тығыз байланысты. Ол кейде деректерді іздеумен шатастырылады , бірақ ол барлау деректерін талдауға көбірек бағытталған, ал машиналық оқыту негізінен болжау үшін қолданылатын күрделі алгоритмдерді қамтиды, онда машиналық оқыту бастапқы деректерді пайдалану арқылы алынған бұрыннан бар атрибуттар негізінде болжамға шоғырланған, деректерді іздеу кез-келген деректерде ерекше атрибуттарды табуға көбірек көңіл бөледі. Бұл мақалада машиналық оқытудың түрлері, оның идеясы мен тұжырымдамасы қарастырылады. Машиналық оқытудың әр түрінің мысалдары сипатталған. Машиналық оқытудың мысалдары мен перспективалары келтірілген.
Автор
Юлихина Ю.В.,
Куанышева Р.С.
Фелькер Т.
DOI
https://doi.org/10.48081/MUEY9447
Ключевые слова
объект
нейрондық желілер
есеп
алгоритм
машиналық оқыту
Год
2020
Номер
Выпуск 4
Для цитирования:
Юлихина Ю.В., , Куанышева Р.С., Фелькер Т. Қазіргі әлемде машиналық оқыту // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2020 - №4 - https://doi.org/10.48081/MUEY9447
Скопировано!
CLASSIFICATION OF GDP GROWTH IN KAZAKHSTAN
Аннотация
This article analyzes the stochastic dynamics of the GDP of the Republic of Kazakhstan using applied problems, economic and mathematical models and using statistics from the World Bank. By structural characteristics, such as: building a trajectory of equilibrium growth, adjusting values by Fibonacci levels, frequency of time intervals, measuring the characteristics of the limiting structure, determining the environment of the economic mass, creating indicators of statistical control data, analyzed the behavioral characteristics and structures of aggregated agents at all stages of growth GDP and economy.
Автор
A. E. Slanbekova
DOI
https://doi.org/10.48081/OTUI1421
Ключевые слова
GDP, growth, behavior, classification, structure, indicator.
Год
2020
Номер
Выпуск 4
Для цитирования:
A. E. Slanbekova CLASSIFICATION OF GDP GROWTH IN KAZAKHSTAN // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2020 - №4 - https://doi.org/10.48081/OTUI1421
Скопировано!
КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫ ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕСІ
Аннотация
Оқушының оқу іс-әрекетін бағалау оқушылардың оң уәжін қалыптастырудың маңызды факторы болып табылады. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау жүйесіндегі өзгерістер – білім беруді жаңғырту бағыттарының бірі. Бұл бағыттағы жаңа тәсіл критериалды бағалау болып табылады. Критериалды бағалау технологиясын білім беру процесіне енгізудің мақсаты, бір жағынан, мемлекет пен қоғамның оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың жаңа жүйесіне қажеттілігін, екінші жағынан, оқушының оқу жетістіктерін өздігінен бағалауының объективті, әмбебап жүйесіне қажеттілігін қанағаттандырады. Осылайша, критериалды бағалау технологиясының мақсаты –оқу-танымдық іс-әрекеттің сәттілік деңгейін бағалау жүйесін жеке оқу курсының мақсатты параметрлерімен байланыстыруға мүмкіндік беретін белгілі бір критерийлерді қолдану арқылы анықтау және арттыру, мектеп білімінің тиісті сатысында оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру болып табылады. Бұл мақалада критериалды бағалаудың анықтамасы беріледі, критериалды бағалаудың негізгі принциптері келтіріледі.
Автор
Н. К. Токжигитова, К. С. Дарибаева
DOI
https://doi.org/10.48081/NDIG8981
Ключевые слова
критериалды бағалау, оқу процесі, әдістеме, критерий, формативті бағалау.
Год
2020
Номер
Выпуск 4
Для цитирования:
Н. К. Токжигитова, К. С. Дарибаева КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫ ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕСІ // Вестник Торайгыров университета Серия: физика, математика и компьютерные науки - 2020 - №4 - https://doi.org/10.48081/NDIG8981
Скопировано!