Орта мектепте оқу процесінде ақпараттық технологияларды қолдану қазіргі таңда білім берудің негізгі бағытына айнала бастады. Оқу процесінде компьютерді пайдалану бойынша физика пәні ерекше орынға ие. Бұл физикалық ғылым мен есептеу техникасы арасындағы өзара тығыз байланыспен анықталынады. Мақалада орта мектепте физика пәнін оқытуда ақпараттық технологияларды қолдану және компьютерлік модельдеу ерекшеліктері сипатталады. Мақаланың мақсаты – орта мектепте физиканы оқытуда қолданылатын компьютерлік әдістерді қолдану негізінде оқушылардың бойында компьютерлік сауаттылық дағдыларын қалыптастыру мен дамыту мүмкіндіктерін көрсету. Сонымен қатар, мақалада физикалық құбылыстар мен процестерді модельдеуде компьютерлік технологияларды қолдану қажеттіліктері қарастырылады. Авторлар орта мектепте физика сабағында физикалық құбылыстар мен процестердің компьютерлік модельдерін алуда немесе оларды қолдануда MathCad, MATLAB (Simulink), MARC+Mentat II, COMSOL Multiphysics, Startflow компьютерлік бағдарламаларын ұсынады. Зерттеу әдістері ретінде орта мектепте физика пәнін оқытуда компьютерлік модельдеу әдістерін қолдану өзектілігін ашатын отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми еңбектеріне жүргізілген талдау, сонымен қатар синтез және жалпылау әдістері алынды. Авторлар мақалада «физикалық құбылыстар мен процестерді модельдеуге мүмкіндік беретін компьютерлер мен ұялы телефондарды физика сабағында қолдану дәстүрлі физикалық практикумның мүмкіндіктерін кеңейтеді» деген тұжырымдаманы келтіреді.

https://doi.org/10.48081/UCAE4809

2024

Выпуск 1

Бұл мақалада әлемдік тәжірибелерге сүйеніп, блокчейн технологияларын қолданудың озық тәжірибелері қарастырылды. Қызмет көрсету мемлекеті тұжырымдамасы аясында сайлау процесін талдап, оны мемлекет өз азаматтарына көрсететін тағы бір қызмет ретінде қабылдау маңызды. Өзінің өмірлік стратегиясын жүзеге асыруға қабілетті тәуелсіз, белсенді адамға мемлекеттің «қамқорлығы» емес, жеке мақсаттарына жетуге ықпал ететін мемлекеттік қызметтер қажет. Блокчейн технологиялары бірлескен басқаруды дамытудың ықтимал тетігі ретінде қабылданады, өйткені олар мемлекет үшін маңызды шешімдер қабылдауға халықтың қатысуын тікелей көрсетеді. Көрші мемлекеттерде блокчейнді ортақ шешім қабылдау процестерінде кеңінен және тиімді пайдалану үшін технологияны заңнамалық тұрғыдан шоғырландыру және оның жұмыс істеуіне қатысты оң қоғамдық пікірді құру үшін жағдайларды қамтамасыз ету қажеттілігі туындады. Осы технологияны енгізу бойынша әлемдік озық тәжірибелердің мысалын пайдалана отырып, сайлау процесінде блокчейнді қолданудың оң әсерін тексеруге болады. Көптеген сарапшылар блокчейн орталықтандырылмаған электронды дауыс беру жүйесіне жақсы сәйкес келуі мүмкін деп санайды. Блокчейндегі дауыс беру әдістерін қолдану пайдаланушыларды күтпеген қауіпсіздік тәуекелдері мен кемшіліктеріне әкелуі мүмкін. Мақалада блокчейн технологияларына негізделген бірыңғай сайлау платформасын құру мүмкіндіктері қарастырылды.

https://doi.org/10.48081/VWIE4505

2024

Выпуск 1

This article is a study in which a comparative assessment of various modern methods of optimizing information processes in educational platforms is carried out. Several optimization methods have been studied, including machine learning, information modeling, and gamification, and a comparative analysis of their effectiveness in educational contexts has been conducted. The article describes a research methodology that includes data sampling, determination of performance criteria, evaluation of results and statistical analysis of the data obtained. Each optimization method is described in detail and its applicability in educational platforms, as well as recommendations for choosing the optimal method for a particular case. During the research, it was found that each optimization method has its advantages and disadvantages. Moreover, examples of educational platforms that are currently used in Kazakhstan were given. The article provides a valuable overview of modern methods of optimizing information processes in educational platforms and can be useful for researchers, platform developers and teachers who are interested in optimizing and improving the effectiveness of educational processes.

https://doi.org/10.48081/RHUI9301

2024

Выпуск 1

Бұл мақаланың тақырыбы алгебра мен геометрияға қатысты. Екі пән арасындағы байланыстар алуан түрлі және олардың әрқайсысы үшін өте жемісті. Қазіргі уақытта комплекс сандардың әртүрлі түрлері өте қарқынды зерттелуде. Бүгінгі күнге дейінгі көптеген маңызды есептер жалпы комплекс сандар теориясымен тығыз байланысты. Өкінішке орай жоғары мектептің оқу бағдарламаларында бұл бағытқа қатысты ештеңе айтылмайды. Сондықтан бұл мақала оқырманды жалпы комплекс сандардың екі өлшемді алгебрасының бастапқы жағдайымен таныстыру үшін ұсынылып отыр. Мақалада жалпы комплекс сандар квадраттық форманың дискриминантына қатысты эллиптикалық, гиперболалық және параболалық сандар жүйелеріне бөлінетіні қарастырылды. Олардың сәйкесінше алгебрасы анықталды. Жалпы комплекс сандар үшін Эйлер формуласы қорытылды. Сонымен қатар жалпы комплекс аргументті жалпы комплекс мәнді функциялар үшін Коши-Риман шарттары анықталды. Әрі қарай параболалық сандар жиынының ішкі жиынын құрайтын дуаль сандар үшін оның алгебралық, тригонометриялық және матрицалық көрсетілімдері анықталды. Сондай-ақ дуаль айнымалының аналитикалық функциялары қарастырылды. Жазықтықта берілген аффиндік координаттар жүйесіне қатысты жалпы комплекс санның орны базистік векторларға қатысты бірмәнді анықталды. Сонымен аффиндік нүктелерінің жиыны мен жалпы сандар жиынының арасында бірмәнділік сәйкестік орнатылды. Дуаль сандардың геометриялық интерпретациясын анықтау мақсатында аз көлемде Галилей геометриясынан мағлұматтар берілді. Нәтижесінде Галилейдің жазықтықтағы геометриясы мен дуаль сандар жазықтығы геометриясының арасындағы байланыс анықталды.

https://doi.org/10.48081/XRKH7041

2024

Выпуск 1

На современном этапе школьного образования отведена значительная роль проблеме исследовательской деятельности школьников. Эта деятельность приобретает особое значение в связи с высокими темпами развития и совершенствования науки и техники, потребностью общества в людях образованных, способных быстро ориентироваться в обстановке, мыслить самостоятельно и свободных от стереотипов. В условиях сельских школ сталкиваются с рядом особенностей, которые могут оказать влияние на эффективность обучения, в том числе и в предмете физики. Недостаток доступных ресурсов, ограниченные возможности оборудования и кадров, а также удаленность от крупных образовательных центров создают необходимость в разработке специфических методов обучения, направленных на подготовку учащихся к проектной деятельности. Проектная деятельность не только способствует лучшему усвоению материала, но также развивает критическое мышление, коммуникативные навыки и практическую направленность обучения. В данной статье рассматривается методы и стратегий подготовки учащихся к проектной деятельности при изучении физики в условиях сельских школ. В работе показаны как выявить оптимальные подходы, которые исследуют специфику образовательной среды и помогают максимально эффективно внедрить проектное обучение в учебный процесс.

https://doi.org/10.48081/XIBG7552

2024

Выпуск 1

Статья исследует влияние контекстных задач на развитие ключевых компетенций учащихся в процессе обучения физике. Так как условием контекстных задач являются конкретные жизненные ситуации, то их решение будет способствовать формированию ключевых компетенций школьников. Автором поставлена задача – разработать контекстные задачи по физике по учебным разделам для учащихся 7-9 классов. В статье рассматривается использование контекстных задач на различных этапах уроков, анализируя их воздействие на понимание материала, формирование аналитических навыков и развитие критического мышления у учащихся. Автором предлагаются конкретные контекстные задачи на тему «Электромагнетизм» в 8 классе. Статья раскрывает методы внедрения контекстных задач в учебный процесс, обсуждая их роль в создании реалистичных сценариев для применения физических законов. Такой подход способствует активному взаимодействию учащихся с предметом, стимулирует интерес и улучшает усвоение материала. Результаты исследования могут быть полезны для педагогов, разрабатывающих уроки физики с учетом эффективных стратегий внедрения контекстных задач в образовательный процесс. Контекстные задачи, как правило, охватывают многие разделы курса физики, необходимые для анализа и решения конкретной ситуации, а также могут быть направлены на применение знаний из других предметных областей. Таким образом, решение такого рода задач является одним из главных средств формирования и развития ключевых компетенций.

https://doi.org/10.48081/SBAD7497

2024

Выпуск 1

In this paper, the properties of a nanocomposite based on graphene plates and TiO2 obtained by hydrothermal synthesis are investigated. The formation of the nanocomposite is confirmed by SEM imaging and Raman spectroscopy data. The SEM-e shows graphene sheets that are superimposed on the surface of TiO2 nanoparticles. The Raman spectra of the nanocomposite show peaks characteristic of TiO2 and graphene. It is assumed that the functional groups characteristic of graphene oxide partially disappear, which indicates its partial reduction during synthesis. The absorption spectra of the nanocomposite are shifted to the long-wavelength region of light, which may indicate a change in the band gap of the material.The absorption capacity also affects the increase in the photocurrent of the nanocomposite material. The absorption spectra show a shift to the long-wavelength region of light due to the transparency of graphene oxide in the visible region. The concentration of graphene oxide plays an important role in increasing the efficiency of the nanocomposite material. In this work, the concentration of the plates is equal to 1 wt% relative to titanium dioxide.

https://doi.org/ 10.48081/GBDQ1313

2024

Выпуск 1

Бұл мақаланың негізгі мақсаты ядролық физика және элементар бөлшектерді мектеп физикасында оқытудың маңыздылығын көрсету. Ғалымдардың осыған дейінгі зерттеген зерттеулерімен ұсынған әдебиеттеріне сүйене отырып, ядролық физика және элементар бөлшектердің негізгі компоненттерімен, олардың өзара әрекеттесу күшімен байланысты. Бөлшектер физикасының стандартты моделі, ол бөлшектер арасында әрекет ететін күштердің өздері бөлшектер алмасуымен сипатталатын біртұтас көріністі қамтамасыз етеді. Және де бөлшектердің пайда болуымен олардың шығу тарихы, олардың қасиеттерімен құрылымдары келтірілді. Ядролық физика және элементар бөлшектер физикасының заңдылықтарымен Резерфорд тәжірибесіне, атомның құрылымына тоқталып, атом моделіне сипаттама берілді. Кварк моделі, бариондар қарастырылып, олардың құрылымдарының маңыздылығы көрсетілген. Кварк гипотезасының сенсациялылығы кварктарға жататын электрлік және бариондық зарядтардың бөлшектік сипатында жатыр. Табиғатта болатын негізгі өзара әрекеттесу түрлері, соның ішінде гравитациялық және электромагниттік өзара әрекеттесуге сипаттама берілді. Элементар бөлшектерді зерттеуде соңғы уақытта ірі табыстарға қол жетті, ол XXI ғасырдағы табиғат заңдылықтарын түсінуіміздің негізі болып табылады. Элементар бөлшектердің күрделі болатындығы олардың бір-бірімен әсерлесетіндігіне байланысты, бір-бірімен әсерлесе отырып басқа бір элементар бөлшектерге түрленеді. Осы түрлену кезінде энергияның, импульстың және қозғалыс мөлшерінің заңдары, сондай-ақ арнаулы заңдар да орындалады. Зерттеу жұмысы барысында 9-сыныптар арасында берілген білімді қорытындылау мақсатында жүргізілген сабақ нәтижесі берілді. Сабақ нәтижесі 9-сыныптардың білім деңгейін салыстырып, нәтижесі диаграмма түрінде көрсетілді.

https://doi.org/10.48081/GOAZ6921

2023

Выпуск 4

Актуальность исследования обусловлена возрастанием роли рыночного фактора в подготовке специалистов современного типа, а также одним из современных трендов модернизации содержания курса физики и других естественно-научных дисциплин. В данной статье исследованы дидактические и методические возможности контекстного подхода к изучению физических дисциплин в профессионально-техническом образовании. Общеизвестно, что в модернизации на первый план выдвинулись требования к практической применимости полученных знаний, причем на уровне сформированных навыков, привязанных к конкретным рабочим местам. Особенностью разработанного контекстного подхода к конструированию технологии является применение методов и средств когнитивной дидактики на основе категориального подхода к дидактическому содержанию дисциплины. Целью статьи является исследование и создание опыта разработки и апробации контекстной технологии изучения темы «Эффект Александрова». Теоретической основой исследования является когнитивный конструктивизм Ж. Пиаже, а также научные исследования школы А.А. Вербицкого. Результаты исследования: 1) дана интерпретация современного понимания контекстного принципа как средства реализации когнитивной дидактики, обеспечивающего связь результатов обучения с конкретными рабочими местами 2) разработан когнитивный дидактический контент по теме Эффект Александрова.

https://doi.org/10.48081/KBSU3066

2023

Выпуск 4

The business of issuing credit cards is extremely important to the functioning of the economy since it facilitates the use of a straightforward method of payment in a variety of contexts, such as online banking, commercial transactions, and financial dealings. Nonetheless, using credit cards is also associated with fraudulent activity and non-payment, both of which constitute a considerable danger to customers and the business as a whole. Detecting and preventing fraudulent activity involving credit cards is complex and time-consuming because of the ever-changing nature of fraudulent and expected behavior and the unequal class label and overlapping of class instances inside the data sets. The class imbalance in credit card data sets poses a significant obstacle in detecting fraud. Biased models may result from the substantially lower number of fraudulent cases compared to non-fraudulent cases. The study underlines the influence of oversampling and under sampling techniques on single-classifier methods and stresses the significance of selecting an appropriate classifier algorithm. The results indicate that multi-classifier methods, particularly COPOD + RFC and IForest + RFC, can substantially improve credit card fraud detection compared to single-classifier methods. These results demonstrate the potential advantages of integrating multiple unsupervised and supervised learning algorithms to improve credit card fraud detection while decreasing false positives. Overall, the study emphasizes the significance of employing a combination of machine learning techniques to resolve the difficulties of credit card fraud detection. The proposed method can assist credit card companies in accurately and efficiently identifying fraudulent activities, thereby reducing the risk of financial loss and enhancing customer confidence.

https://doi.org/10.48081/NMPU3955

2023

Выпуск 4