Жұмыcтың мaқcaты тepмocepпiмдi opтa мoдeлiн зepттeугe apнaлғaн қoзғaлыc тeңдeулepiмeн жәнe жылу aғынының тeңдeуi, Фуpьe жылуөткiзгiштiгiнiң тeңдeуi жәнe Дюгaмeль – Нeймaн қaтынacтapымeн бaйлaныcқaн фундaмeнтaлды шeшулepдiң құpылымын құpу; тoлқындapдың түpлepiн тaлдaу жәнe oлapдың өзapa тpaнcфopмaцияcын жiктeу. Изoтpoпты жәнe aнизoтpoпты opтaлap шeкapaлapындaғы тepмocepпiмдi тoлқындapдың шaғылу – cыну кoэффициeнттepiн пpoфeccop C. К. Тлeукeнoв жәнe oның шәкipттepi құpacтыpғaн мaтpицaлық әдiciнiң көмeгiмeн eceптeу бoлып тaбылaды. Oл үшiн тeгic opтaлap динaмикacының тeopиялық жәнe қocымшa мәceлeлepiнiң бipқaтapының шeшiлуi физикaлық – мexaникaлық қacиeттepдiң aнизoтpoпияcы мeн бipтeкciздiгiнiң тoлық eceпкe aлынуын тaлaп eтeдi. Aнизoтpoптық opтaлapдa тoлқынды пpoцecтep тaлдaуының бacты epeкшeлiгi ocы eceптepдe физикaлық ұcынымдap мeн изoтpoпты opтaлap үшiн жacaлғaн мaтeмaтикaлық aппapaттың пpинциптi түpдe қoлдaнуғa кeлмeйтiндiгiндe. Бұл тoлқындық өpicтiң туpa жәнe кepi тoлқындapғa бөлiнe aлмaйтындығынa бaйлaныcты. Eкiншi бip бacты қиындығы физикaлық – мexaникaлық өлшeмдepдiң тым көп бoлуындa, coндықтaн нeгiзгi тәуeлдiлiктep мeн диффepeнциaлдық тeңдeулep жaзылды, тepмocepпiмдiлiк тeңдeулepiн шeшудiң бipнeшe әдicтepiнiң iшiнeн eң қoлaйлыcын тaңдaу қaжeт бoлды. Мaтpицaнт әдiciнiң нeгiзгi пpинципиaлды жeтicтiгi бipнeшe физикaлық эффeктiнiң бoлуы кeзiндe тoлқындық пpoцecтepдi cипaттaу бipкeлкiлiгi бoлып тaбылaды. Жұмыc бapыcындa бipiншiдeн, мaтpицaнт әдiciмeн изoтpoпты жәнe aнизoтpoпты opтaлap шeкapaлapындaғы тepмocepпiмдi тoлқындapдың шaғылу-cыну кoэффициeнттepiн aнықтaу eceбi aнaлитикaлық түpдe шығapылды. Қapacтыpылғaн пpoцecтe opын aлaтын, жәнe caқтaлу зaңдapын қaмтaмacыз eтeтiн инвapиaнттық қaтынacтap aлынды. Aнизoтpoпты opтaлapдaғы бaйлaныcқaн жылулық жәнe cepпiмдi тoлқындapдың тapaлуынa мaтpицaнт әдici қoлдaнылды.

https://doi.org/10.48081/DLRG9115

2023

Выпуск 4

Қазіргі таңда цифрлық экономиканың қарқынды дамуы аясында маркетплейстер онлайн-сауда әлемінде басты рөл атқаруда. Маркетплейс сатушылар мен сатып алушыларға бір-бірін оңай табуға мүмкіндік беретін үлкен онлайн нарық сияқты. Сонымен қатар, маркетплейстер арқылы сату өте танымал, ал маркетплейстер көбінесе интернет-дүкендермен де шатастырылады. Бірақ тауарды сатудың әртүрлі түрлерінің мүлдем басқа заңды ерекшеліктері бар екенін түсіну керек. Маркетплейстердің айрықша ерекшеліктері – тауарлардың кең ассортименті, пайдаланушы мен жеткізушінің авторизациясы, сатып алушы мен сатушының жеке кабинеті, төлем мен жеткізудің әртүрлі нұсқалары болып табылады. Тауарларды өз қоймаларына орналастырады, тапсырыстарды сатып алушыларға жеткізеді, сатып алушыларды сайтқа тартады, сатушыларға жарнамалық құралдар мен сату талдауларын ұсынады. Бұл мақалада маркетплейстердің құрылымына баса назар аударылады. Маркетплейске swot талдау жасау барысында оның артықшылықтары мен кемшіліктері қарастырылады. Сонымен қатар оның пайдасы мен қауіптері де анықталады. Және де маркетплейс қазіргі таңда қаншалықты қажет екенін анықтау мақсатында сауалнама жүргізілді. Сауалнамаға 107 қатысушы қатысты. Осы сауалнамаға жауап берген қатысушылардың нәтижелері талқыланады.

https://doi.org/10.48081/UFWE3693

2023

Выпуск 4

Аннотация Актуальность исследования обусловлена одним из современных трендов модернизации содержания курса физики и других естественно-научных дисциплин, в которых основной дидактической единицей обучения является какая-либо структурная категория соответствующей науки. Произошли изменения в формулировании результатов обучения различным дисциплинам, на первый план выдвинулись идеи практического применения полученных знаний, причем на уровне сформированного навыка, то есть конструирования знаний на основе когнитивного мышления. Такие навыки формируются в процессе самостоятельной деятельности учащихся в учении на основе проектного метода обучения. Статья посвящена исследованию проблемы конструирования проектной технологии изучения курса физики. Особенностью подхода к конструированию технологии является применение инструментария дидактической системы когнитивизма на основе категориального подхода к дидактическому содержанию и внешнему структуре проектной технологии в соотвествии с моделью Международной Инициативы CDIO, как эффективного средства обучения на основе проектов. Целью статьи является предложение образовательной практике опыта разработки и апробации проектной технологии изучения темы «Электрический ток в жидкостях» в школьном курсе физики. Теоретическим основанием исследования является когнитивный конструктивизм Ж. Пиаже, а также модель международной Инициативы CDIO. Результаты исследования: 1) дана авторская интерпретация современного понимания проектного метода, как средства реализации конструктивистской дидактики, нацеленного на реальую действенность и практическую применимость знаний школьников; 2) разработан методический контент для применения проектного метода изучения темы: «Элетрический ток в жидкостях».

https://doi.org/10.48081/ELLZ8091

2023

Выпуск 3

В данной статье описан опыт создания домашнего сервера на базе операционной системы Linux. Домашний сервер может оказаться невероятно полезным для бытовых нужд, например, на нём удобно хранить бэкапы и файлы, т.е. использовать сервер, как файлохранилище, его можно использовать как медиа сервер, его можно использовать для организации видеонаблюдения и т. д. Домашняя локальная сеть на базе своего сервера это ещё и независимость от Интернета, а значит повышенная надёжность хранения данных. Существуют два основных требования к аппаратной части сервера: первое - большой обьём дисковой памяти и второе - низкий уровень шума. Остальные параметры, например, экономичность и быстродействие процессора не так важны. Идеальным вариантом аппаратуры для построения сервера является старый компьютер, который обычно остаётся после модернизации или покупки нового ПК, выкидывать старый компьютер жалко, а для сервера он подойдёт наверняка, в любом случае этот вариант гораздо дешевле, чем покупка нового оборудования. В статье описана последовательность действий при настройке программной части сервера, описаны преимущества операционной системы Linux, устанавливаемой на сервер. Статья рассчитана на людей знакомых с вычислительной техникой и имеющих небольшой опыт работы с операционной системой Linux, поэтому некоторые простые и понятные большинству пользователей моменты пропущены.

https://doi.org/10.48081/ZIFB3734

2023

Выпуск 3

Термосерпімділік – классикалық серпімділік пен жылу өткізгіштік теорияларын жалпылау болып табылады және құбылыстардың кең ауқымын сипаттайды. Бұл теория изотропты орта жағдайында термосерпімді толқындардың таралуын дәл болжай алады. Тетрагоналды сингонияның изотропты ортада толқындарды - тура және кері деп ажыратуға болатындығынан, бұл орталарды зерттеу онай болып табылады. Алайда, тетрагоналды сингонияның анизотропты ортада термосерпімді толқындардың таралуы әлі толық түсінілмеген. Анизотропты орта жағдайында параметрлердің саны көп болғандықтан, едәуір есептер шешілмеген болатыны белгілі. Бұл жұмыста серпімділік теориясы температура мен деформацияның өзара әрекеттесуін ескермейтін температуралық кернеудің шамамен теориясы қолданылды. Сонымен қатар, матрицант әдісін қолдана отырып, тетрагоналды кристалдық жүйенің 4, 4 ̄, 4/m кластарының анизотропты ортасында бойлық серпімді және жылу толқындарының таралу мәселелеріне аналитикалық зерттеу жүргізілді. Бұл мақалада жылу толқындарының z осі бойымен таралуы туралы шешімі қарастырылды. Атап айтқанда, бір өлшемді кеңістікте жылу толқындарының таралуы мәселесі шешілді: өшу коэффициенті мен жылу толқынының фазалық жылдамдығының әртүрлі материалдардағы бұрыштық жиілікке тәуелділігі анықталды. Есептеу нәтижелері тетрагоналды сингонияның анизотропты орталарда термиялық серпімді толқындардың таралуын жақсырақ түсіну үшін пайдалы болып табылады.

https://doi.org/10.48081/XEYZ6093

2023

Выпуск 3

Ғылыми жұмыс пайдаланушылардың орналасқан жері туралы мәліметтерге негізделген программалық қамтамасыздандыруды жобалау мақсатында HTML5 Geolocation бағдарламалық интерфейсін қолдану тәжірибесі негізінде геолокациялық жүйелерді әзірлеудің практикалық әдістеріне арналған. Түрлі веб-браузерлердің осы интерфейсімен жұмыс істеу мүмкіндіктерін талдау нәтижелері ұсынылды. HTML5 Geolocation қолданатын геолокациялық қосымшалардың архитектурасын, яғни Blindr танысу веб қосымшасын жобалау бойынша практикалық ұсыныстар берілді, сондай-ақ координаттарды анықтаудың барлық пайдаланылатын әдістері қаралды.Геолокация туралы бөлімі бар HTML5 спецификациясының алдын ала нұсқасы шыққаннан кейін геолокация құралдарына қол жеткізудің бірыңғай интерфейсін пайдаланатын веб-бағдарламаларды жасау мүмкіндігі қарастырылған. Мақалада пайдаланушының орналасқан жерін есептеу үшін HTML5 Geolocation API интерфейсін пайдаланатын қосымшаларды әзірлеу принциптері қарастырылады.Автор геолокация және оны қазіргі заманғы ақпараттық технологияларда қолданылуна талдауларын ұсынады. Геолокация - Интернет желісімен қосылған компьютердің немесе IPмекенжай, MAC-мекенжай, сондай-ақ бағдарламалық және аппараттық қамтамасыз етуге енгізілген деректер немесе басқа ақпарат негізінде алынатын ұтқыр құрылғының географиялық орнына анализ жасалады. Геолокациялықжүйенің негізгідерекқорының құрылымына сипаттама беріледі. Мақаладажаңа геолокация алгоритмдері қарастырылады.LBMS пайданушылар статистикасы ұсынылады. Жүргізілген анализ бен талдаулар геолокация ақпаратына негізделген құрылғы тақырыбынның дамуына үлес қосып жүрген мамандар мен әзірлеушілерге арналған.

https://doi.org/10.48081/ZYLY9932

2023

Выпуск 3

The optical fiber industry has progressed a lot in recent years. Earlier, they were used as a bed to carry light and image for medical applications, especially in endoscopy. In the mid-1960s, calls were widely used to transmit information. So far, optical fiber technology has been a worthy subject for research. Low loss rate, high bandwidth, electromagnetic reliability, small size, light weight, safety, relatively cheap price, low need for reconstruction and maintenance are the reasons for the attractiveness of optical fibers. In recent years, optical sensors, including FBG, are widely used in the field. Different methods have been used. Among these applications, we can refer to imaging in the fields of civil engineering, aerospace, marine sciences, oil and gas, composites and smart structures. Fiber Bragg Grating (FBG) sensors have found more usages in the industry to diagnose the safety of mechanical structures due to their high sensitivity, non-exposure to the electromagnetic field, linearity, and lightness. A limitation of the application of FBG sensors is the Inability to distinguish the effects of temperature and strain in the simultaneous measurement. For this purpose, we must somehow discriminate the effect of temperature from the strain. In this Article, by designing a tapered fiber-FBG composite sensor we have provided a solution for this problem. Studies performed on the designed composite sensor show that no sensitivity interference will occur in the sensor. In the composite sensor, a tapered fiber optic sensor with a temperature sensitivity of -932.8 pm/℃ and a FBG sensor with the temperature and strain sensitivity of 9.89 pm/℃ and0.92 pm/με, respectively, are used.

https://doi.org/10.48081/XKDV2637

2023

Выпуск 3

Статья посвящена концепциям Интернета: Web 1.0, Web 2.0 и Web 3.0. По мнению авторов, с появлением глобальной сети общество начало развиваться с огромной скоростью. Интернет является важным ресурсом во многих сферах нашей жизни, от обычного досуга до ведения важных государственных и стратегических процессов, поэтому его развитие тоже должно стоять в центре внимания. В статье рассказывается история появления концепций глобальной сети и какие технологии используются в них. Также более подробно разобраны проблемы текущей версии глобальной сети и рассмотрены технологии, что могут стоять за их решением в будущем. Статья основана на теоретическом анализе и может быть полезна для исследователей, специалистов в области информационных технологий и всех, кто интересуется будущим Интернета. Обзор различных концепций Интернета и их развития во времени делают эту статью важным ресурсом для всех, кто хочет узнать о технологических решениях, которые могут помочь улучшить функциональность Интернета. В целом, статья позволяет получить более глубокое понимание концепций Интернета и предоставляет читателям полезную информацию для последующего исследования.

https://doi.org/10.48081/PFYR6594

2023

Выпуск 3

В статье рассматриваются актуальные вопросы использования современных методов разработки информационных систем, выделяющих в качестве ключевых этапов анализ и проектирование информационной системы. Такие методы объединены в семейство CASE-методологий. Отличительным моментом рассматриваемого в статье подхода является оптимизация именно указанных этапов проектирования через применение специальных инструментальных средств (CASE-средств), позволяющих частично автоматизировать процесс разработки информационных систем посредством встроенной функции автоматической кодогенерации. В статье приведен пример применения рассматриваемого метода при проектировании информационной подсистемы учета успеваемости обучающегося в высшем учебном заведении с применением специализированных инструментальных средств автоматизации. Модель отдельного модуля информационной системы рассматривается с трех основных точек зрения: функциональной, информационной и с точки зрения динамического моделирования (моделирования сценариев). Также в статье рассмотрены особые возможности отдельных сред объектно-ориентированного программирования, к которым, в частности, можно отнести модуль построения модели базы данных в среде Visual Studio и встроенную функцию автоматического конструирования структуры реальной базы данных в результате экспортирования модели в систему управления базами данных MS SQL. Описываемый в статье пример проведения анализа и построения модели информационной подсистемы может служить демонстрацией применения современных методов и средств software engineering для решения прикладных задач в IT-сфере.

https://doi.org/10.48081/XWJF9583

2023

Выпуск 3

Бұл мақалада нақты мақсаттарға байланысты www.gov.kz веб-сайтты жаңарту жолдары қарастырылған. Осы сайтта қолдануға болатын кейбір жалпы тәсілдер мен бағдарламалау құралдары ұсынылған. Мазмұнды басқару жүйелері( CMS): CMS – бұл әзірлеушілерге веб-сайттағы сандық мазмұнды (мысалы, мәтін, суреттер, бейнелер) басқаруға мүмкіндік беретін бағдарламалық жасақтама. Танымал CMS платформаларының мысалдарына WordPress, Drupal және Joomla жатады. Веб-сайттың дерекқорын жаңарту. Ақпаратты сақтау үшін оның өнімділігін арттыру немесе жаңа мүмкіндіктер қосу үшін дерекқор бағдарламалық құралын жаңарту қажет болуы мүмкін. Дерекқорды басқару және жаңарту үшін MySQL Workbench, Oracle SQL Developer немесе SQL Server Management Studio сияқты әртүрлі бағдарламалау құралдарын пайдалануға болады. Веб-сайт инфрақұрылымын жаңарту. Веб-сайттың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін оның инфрақұрылымын жаңарту қажет болуы мүмкін. Бұл веб-сайтты Жаңа хостинг провайдеріне көшіруді, мазмұнды жеткізу желісін (CDN) енгізуді немесе серверлік жабдықты жаңартуды қамтуы мүмкін. Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure және Google Cloud Platform (GCP) сияқты құралдар веб-сайт инфрақұрылымын басқаруға және жаңартуға көмектеседі.

https://doi.org/10.48081/VIYY7627

2023

Выпуск 3